Nie umiem pisać porywających i błyskotliwych komentarzy społecznych, więc zrobię to, co umiem: napiszę, co wyczytałem w literaturze naukowej. Dyskusja o aborcji zawsze była pełna różnego rodzaju przeinaczeń niezgodnych z współczesną wiedzą naukową. Poniżej kilka takich stwierdzeń oraz co na ten temat mówi nauka. Zdaję sobie sprawę z tego, że to nic nowego, ale może przyda się komuś taka lista, żeby mieć odnośniki pod ręką.

Znaczna część zapłodnionych komórek jajowych ulega “spontanicznej aborcji” (poronieniu): PRAWDA. Wiadomo dość dokładnie, że rozwój przynajmniej 10-30% zapłodnionych komórek jajowych które już zagnieździły się w macicy skończy się poronieniem. Chociaż bardzo ciężko ustalić, jaka dokładnie proporcja zapłodnionych komórek jajowych w ogóle zagnieżdża się w macicy (szacunki wahają się od 10 do 70%), to jednak najbardziej według najbardziej ostrożnych szacunków przynajmniej 30-50% zapłodnionych komórek jajowych nie przechodzi całej drogi od zapłodnienia do porodu. Jeśli więc w Polsce co roku rodzi się ponad 300000 dzieci, to ostrożnie szacując przynajmniej 150000 zapłodnionych komórek jajowych (albo, stosując język zwolenników zakazu aborcji, “dzieci nienarodzonych”) uległo poronieniom. Dla porównania, zabiegów przerwania ciąży z powodu wad genetycznych było trochę ponad tysiąc.

Większość, nawet 90% zabiegów przerwania ciąży dotyczy zespołu Downa. NIEPRAWDA. Według Sprawozdania Rady Ministrów z 2020 roku, na 1050 przypadków przerwania ciąży w 245 (23%) dokonano z powodu trisomii chromosomu 21 (która jest przyczyną zespołu Downa), a kolejnych 130 (12%) z powodu trisomii chromosomu 21 połączonej z wadami somatycznymi. Inne częste wady to trisomie 18 i 13, odpowiedzialne za, odpowiednio, zespół Pataua i Edwardsa (144 przypadki, 14%) – ponad 90% urodzonych dzieci cierpiących na którąś z tych chorób umiera przed ukończeniem roku.

Badania prenatalne lub przerwanie ciąży z powodu wad genetycznych to eugenika. NIEPRAWDA, eugenika to coś innego. Używanie pojęcia eugeniki w tym kontekście wynika albo z celowej propagandy, albo z nieuctwa.

Zaburzenia genetyczne są głównym powodem spontanicznych aborcji. PRAWDA. Zaburzenia liczby chromosomów, czyli aneuploidalność (np. trisomie, takie jak w przypadku zespołu Downa) występują z częstością 1:300 w przypadku ciąż, które zakończyły się porodem, natomiast z częstością 1:3 w przypadku poronień.

Według nauki, życie człowieka zaczyna się od momentu poczęcia. (albo: “Również z naukowego punktu widzenia poczęcie to jedyny niearbitralny moment, który uznać można za początek człowieka”). BEŁKOT. Zacznijmy od tego, że nauka nie zna pojęcia “poczęcia”. Jest zapłodnienie, ale nie następuje momentalnie, tylko jest wieloetapowym procesem, rozpoczętym wniknięciem plemnika do komórki jajowej, a zakończonym przed pierwszym podziałem zapłodnionej komórki jajowej. Jest równie arbitralnym “momentem” jak zagnieżdżenie zapłodnionej komórki jajowej w macicy albo powstanie centralnego układu nerwowego. Skoro już o tym mowa – nie zdarzyło mi się też, by ktokolwiek w nauce zapłodnioną komórkę jajową określał mianem “żółwika niewyklutego” albo “słonika nienarodzonego”. Zapłodniona komórka jajowa to zapłodniona komórka jajowa, gastrula to gastrula.

Aborcja to niebezpieczny zabieg, niszczy zdrowie kobiety, wywołuje raka piersi. NIEPRAWDA. Częstość jakichkolwiek powikłań w przypadku aborcji wynosi ok. 2%, częstość ciężkich komplikacji jest niższa niż 0.25% (źródło). To oczywiście o wiele niższe proporcje niż komplikacje w przypadku ciąży, gdzie ciężkie powikłania występują w ponad 1.5% przypadków, a tylko 10% kobiet nie ma żadnych problemów ze zdrowiem (literatury jest tak dużo, że jako źródło podam Wikipedię – tam jest całe mnóstwo odnośników do źródeł). Nie ma też żadnych przesłanek, że przerwanie ciąży łączy się ze zwiększeniem ryzyka raka – to prawdopodobnie wyciągnięty z nosa straszak.

Aborcja to zawsze tragedia dla kobiety – łączy się z poczuciem winy, problemami psychicznymi, np. post-abortion syndrome (PAS). NIEPRAWDA. Kobiety, które przerwały ciążę nie doświadczają większych problemów psychologicznych niż kobiety, które urodziło dziecko. Mimo wielu badań (np. 1, 2), nie udało się potwierdzić hipotezy PAS. Znacznie większe problemy psychiczne występują na krótszą metę u kobiet, którym odmówiono zabiegu. Bardzo dużym obciążeniem jest też niechciana ciąża.

Zakaz aborcji zmniejsza liczbę aborcji. NIE WIADOMO. To jest złożony temat. Istnieje mnóstwo badań porównawczych opartych na różnicach w dostępności do zabiegu przerwania ciąży w różnych stanach USA oraz zmian w finansowaniu i prawie stanowym. Badania te dochodzą do różnych wniosków: na przykład, ograniczenie finansowania aborcji przez program Medicaid w Stanach doprowadziło zmniejszenia liczby aborcji (z 24/1000 do 21/1000), ale też porodów (z 95/1000 do 85/1000). Jednak według badań opublikowanych na łamach czasopisma “Lancet”, opartych na statystykach międzynarodowych, bardziej restrykcyjne prawo dotyczące aborcji nie wpływa na ogólną liczbę aborcji, a tylko na zwiększenie częstości niebezpiecznych zabiegów.

Nie można wyznaczyć jasnej granicy, gdzie kończy się zapłodniona komórka, a gdzie zaczyna człowiek. MANIPULACJA. To, że mamy mniej lub bardziej ciągłe przejście między dwoma stanami nie oznacza, że nie można jednoznacznie wyróżnić zakresu, w którym z całą pewnością nie ma do czynienia z jednym z tych stanów. W biologii istnieje wiele procesów, które przebiegają w sposób ciągły. Weźmy podział komórki eukariotycznej: następuje stopniowo i na wielu etapach ciężko stwierdzić, czy jeszcze mamy do czynienia z dwiema komórkami, czy z jedną. Podczas cytokinezy (jednej z faz mitozy) mamy komórkę z nieprzerwaną jeszcze cytoplazmą, ale dwoma jądrami i zwężeniem w środku. Czy to już są dwie komórki, czy jeszcze jedna? A jeżeli dwie, to w którym momencie doszło do powstania dwóch? W telofazie? Bo raczej nie w anafazie? Tym niemniej jednak można bez najmniejszych wątpliwości powiedzieć, w którym miejscu mamy do czynienia jeszcze z jedną komórką, a w którym z dwiema. Podobnie biolodzy nie mają wątpliwości w którym momencie mamy do czynienia z malutką kupką komórek niewiele różniącą się od stułbi, w którym momencie mamy do czynienia z pozbawionym układu nerwowego embrionem, w którym z płodem, którego funkcje nerwowe, w tym zdolność do odczuwania bólu są ograniczone do minimum, a w którym z płodem, który potencjalnie może żyć poza organizmem matki.

Zawsze się cieszę z krytycznych komentarzy, ale tu szczególnie proszę o uzupełnianie mitów i korygowanie błędów.

P.S. “poronienie” vs “spontaniczna aborcja”: przyznam się szczerze, że nie wiem jak jest z tą terminologią po polsku. W jęz. angielskim słowo “abortion” dotyczy zarówno zabiegu (induced abortion) jak i poronienia (spontaneous abortion albo miscarriage).

P.P.S. Więcej mitów w artykule Polityki

Komentarze

Original post